Voorschoolse Muziek Educatie

Early Years Music Education

Jonge kinderen vinden het heerlijk om op muziek te bewegen. En vaak zal je ook zien dat als er muziek op staat of zelfs als er een onbegeleid liedje gezongen wordt jonge kinderen meteen gaan mee bewegen. Dat is mooi om te zien. De vraag is nu: is dit dansen of bewegen op muziek? Kunnen we hier iets in zien? Wat zouden we willen zien (indien wenselijk!)? Is er een betekenis? 

Muziek is beweging. Het is onmogelijk om niet te bewegen als je muziek maakt. Maar dit is zeker niet hetzelfde als dansen. Ook is het zo dat er muziek gemaakt kan worden zonder instrumentjes. Dat muziek maken niet hetzelfde is als grote bewegingen maken met /op muziekinstrumentjes. Muziek is ook luisteren en daar hoort ook stilzitten bij. 

Het synchroniseren van beweging is samen met zingen de belangrijkste muziek activiteit in een muziekles. Het lijf op de maat van de muziek mee laten bewegen. Dit kan met grote bewegingen maar ook met hele kleine bewegingen. Zelfs als we zingen en stilzitten dan nog beweegt er wat. Behalve dat het onmogelijk is om überhaupt niet te bewegen is er altijd beweging als we muziek maken. Kleine bewegingen van bijvoorbeeld de vingers zijn wat minder direct in het oog springend maar daarom niet minder belangrijk. Integendeel. Voor het zingen, voor mogelijk het bespelen van een fluit, piano of fagot later is de fijn motoriek van groot belang. Stembanden zijn ook een spier en horen bij de fijne motoriek. Dus een liedje zingen en daarbij bewegingen maken die het muzikale doel van het liedje ondersteunen met de vingers is misschien wat minder spectaculair als grote sprongen maken op muziek. Dat laatste mag er “leuk” uitzien, evenwel het gaat om de muziek-educatieve waarde. We hebben het tenslotte over muziekles. Uiteraard mag dat vrolijk en leuk zijn, graag zelfs, de bedoeling is wel dat er iets aangeboden wordt dat meegenomen kan worden in de zin van nieuwe muzikale informatie. 

Dansen is gestileerde beweging op muziek. Dansen is mooi en heel belangrijk en heerlijk om te doen. Dansles heeft een ander doel dan muziek met dreumesen en peuters. De beweging zelf is het doel. Bij muziek is beweging een middel tot het doel: muziek laten klinken. Nu zijn hier middel en doel bijna inherent aan elkaar, maar dat is een andere discussie. 

De tegenhanger van bewegen is stilzitten grof gezegd, maar ondertussen kan je wel je gehoororgaan, je luisteren “in beweging zetten”. Als je de hele tijd in beweging bent, of beter in grote duidelijk zichtbare beweging bent, dan ontbreekt er wat. Rust. Rust om te luisteren. Rust om te kijken wat een ander doet. Rust om letterlijk te synchroniseren met de ander. Dus behalve muzikale lijf-beheersing in beweging is muzikale lijfbeheersing in rust ook een belangrijk onderdeel van de muziekles. Want zeker als je samen muziek maakt dien je rekening te houden met de ander.

Ouders zijn in deze een - letterlijk - bewegend voorbeeld. Tijdens de les zeg ik altijd doe mee. Zing mee. Beweeg mee. Wees een voorbeeld voor je kind. Synchroniseer samen met en op de muziek. 

Als volwassenen kunnen we aansluiten bij de muziek ervaring die jonge kinderen hebben door middel van beweging. We kunnen beweging (muzikale) betekenis geven door mee te doen, door voor te doen. Om uiteindelijk samen muziek te maken.

Voor meer informatie:

Thesis: Music is Movement